JENIS TAUTAN

 

JENIS TAUTAN 

TAUTAN PERULANGAN

1. Tautan Perulangan Rujukan

Tautan perulangan rujukan merujuk kepada unsur yang berhubungan dikaitkan dengan adanya makna Rujukan itu walaupun bentuk unsur itu tidak sama. Perulangan rujukan dibezakan daripada lainnya dari segi semantik. Tautan perulangn rujukn ini boleh di subkategorikan kepada jenis yang lebih kecil iaitu perulangn rujukn peribadi, rujukn tunjuk dan rujukn bandingan.

Contoh ayat :

Badrul merupakan seorang pelajar yang bijak, baik hati dan berpekerti mulia keperibadiannya itu telah menyebabkan dia sangat disenangi oleh rakan-rakan dan pensyarahnya.

Huraian:

Perkataan dia dalam ayat di atas mempunyai hubungan semantik denga perkataan Badrul. Pertalian antara dua perkataan ini dapat dilihat dari segi hubungan semantik iaitu dalam bentuk tautan perulangn kata ganti diri.

2. Tautan Perulangan Penggantian

Tautan perulangn ini bercirikan tatabahasa dengan tautan perulangan rujukn. Unsur yang menggantikan dalam tautan penggantian mengekalkan golongan tatabahasa atau tidak mengubah struktur yang digantikan. Unsur yang menggantikan itu mempunyai makna yang sama perulangn makna yang sama. Perulangn makna dalam konteks penggantian ini merujuk kepada tiga jenis iaitu penggantian namaan, karyaan dan penggantian klausaan.

Contoh ayat :

Parveen sangat mengenali lelaki yang mengirimkan bunga itu kerana ini bukan pertama kali dia menerimanya, malah perbuatan dia telah berlanjutan semenjak lima bulan yang lalu.

Huraian:

Perkataan-nya dalam ayat di atas merupakan perulangan unsur linguistik yang merujuk kepada bunga itu. Penggantian perkataan bunga itu kepada perkataan-nya merupakan tautan perulangn penggantian.

3. Tautan Perulangan Elipsis

Tautan ini menyerupai perulangan penggantian seperti yang disebut sebelum ini iaitu dari segi kriteria dan penjenisannya. Hal ini bermakna unsur yang digugurkan dalam ayat dapat diinterpretasikan dan difahami berdasarkan unsur yang mendahuluinya. Tautan ini juga dinamakan sebagai penggantian kosong yang menggunakan symbol O.

Contoh ayat :

Setelah mendapat perkhabaran yang menyedihkan tentang isterinya, Encik Saiful terduduk sedih O terus teringatkan pesanan pagi tadi.

Huraian :

Ayat di atas mengandungi konsep tautan dari segi perulangn ellipsis. Hal ini dapat dibuktikan melalui penggunaan symbol O pada ayat ……………terus teringakan pesanan...

4. Tautan Perulangan Leksikal

Tautan perulangan leksikal merupakan bentuk yang diulang mungkin sama atau mempunyai akar kata yang sama, yang bersinonim atau kata umum yang mempunyai makna yang sama bersinonim dan kata umum.

Contoh ayat:

A1 : Rozana penat memakai baju itu sejak dua tahun lepas.

A2: Baju itu kepunyaan ibunya.

Huraian:

Ayat di atas menunjukkan konsep tautan daripada segi perulangn unsur yang bersifat frasa sehinggalah ayat iaitu baju dan unsur sama iaitu baju diulang dalam ayat seterusnya.

5. Tautan Perulangan Prafrasa

Tautan perulangan prafrasa merujuk kepada makna yang sama bukan bertarad leksikal tetapi daripada unsur yang bersifat frasa sehinggalah ayat. Perkara berbeza dari segi bentuk yang bertaut itu.

Contoh ayat:

A1: Selama ini Aini tidak pernah ponteng kuliah Bahasa Melayu

A2: Dia rajin ke kuliah walaupun terpaksa berjalan dalam hujan

Huraian:

Tautan perulangn prafrasa dapat dilihat dalam contoh ayat di atas. Jelas ayat di atas menunjukkan tautan perulangn prafrasa kerana perulangan makna yang sama tetapi struktur adalah berbeza.

6. Tautan Perulangan Paralelisme

Tautan perulangn paralelisme merujuk kepada bentuk susunan yang sama antara unsur yang bertaut tetapi mempunyai makna yang berlainan.

Contoh ayat:

A1: Tiada wanita yang mahu dimadukan suaminya.

A2: Tiada wanita yang mahu mengabaikan anaknya.

Huraian:

Ayat di atas mempunyai tautan perulangan paralelisme apabila makna diulang dalam tetapi menggunakan struktur yang sama tetapi makna yang berbeza.

7. Tautan Perulangan Struktur dan Makna Sama

Tautan perulangn struktur dan makna sama merujuk kepada unsur yang bertaut, bukan bertaraf leksikal tetapi bertaran frasa sehinggalah ayat yang sama dari segi aspek tertentu paralelisme dan prafrasa.

Contoh ayat:

A1: Cincin itu masih berada di tangannya

A2: Nadirah menjeling cincin di tepi katilnya

A3: Kehadiran cincin itu sudah mampu menganggu ketenangan hidupnya

Huraian

Tautan perulangan struktur dan makna yang sama dapat dilihat dalam contoh ayat yang menunjukkan struktur dan ayat yang diulang adalah sama frasa "cincin" dalam ayat di atas diulang dan digunakan untuk ketiga-tiga ayat.

TAUTAN KOLOKASI

Tautan kolokasi tidak melibatkan unsur linguistiknya berulang bentuk dan makna. Tautan jenis ini merujuk kepada konteksnya sesuatu linguistik dengan yang lain antara dua unit teks. Kehadiran ini melibatkan domain makna. Berdasarkan domain makna inilah kehadiran unsur linguistik yang terlibat diperincikan kepada empat jenis.

Contoh yang diberikan di Bawah terbahagi kepada dua jenis iaitu jenis tautan kolokasi yang terdapat dalam 1ayat sahaja dan jenis tautan kolokasi yang bertautan dalam dua atau lebih ayat.

1. Tautan Kolokasi Autonomi

Tautan ini menunjukkan kehadiran unsur tautan yang bercirikan makna yang berlawanan.

Contoh ayat:

"Ketua kampung mempunyai gadis yang cantik tetapi mempunyai perangai yang buruk.

Unsur cantik dalam ayat di atas bertautan secara kolokasi dengan unsur buruk. Unsur tersebut menunjukkan hubungan makna yang bertentangan.

Contoh ayat lain:

A1: Industri perindustrian tempatan masa kini semakin diperakui di peringkat antarabangsa

A2: Berbanding pada masa dahulu industry ini kurang mendapat tempat.

Unsur dahulu dalam A2 dikaakan bertautan secara kolokasi dengan unsur kini dalam A1. Unsur tersebut merupakan unsur linguistik pada peringkat kata yang menunjukkan hubungan makna yang bertentangan.

2. Tautan Kolokasi Kohiponiman 

Tautan ini merujuk kepada hubungan makna unsur pada peringkat superordinate dengan ordinat atau antara hiponiman atau termasuk meronimi,yakni hubungan unsur yang sebahagian dengan unsur yang menyeluruh atau unsur sebahagian daripada entity yang menyeluruh.

Contoh ayat:

Sekolah merupakan entity menyeluruh (superordinate) manakala bilik darjah, guru, pelajar, ujian dan buku latihan ialah unsur sebahagian (ordinat)

Unsur menyeluruh bertaut secara kolokasi dengan unsur sebahagian. Hubungan antara unsur ini bertaut secara hiponim iaitu unsur yang sebahagian dengan unsur yang menyeluruh

Contoh ayat:

A1: Program tuisyen mata pelajaran Utama bertujuan untuk membantu pelajar mempersiapkan diri untuk menghadapi peperiksaan.

A2: Pelajar yang lemah dalam Bahasa Melayu, Matematik dan Sains disarankan untuk menghadiri tuisyen itu secara percuma.

Huraian:
Unsur dalam A2 yang terdiri daripada kata dan frasa iaitu Bahasa Melayu, Matematik dan Sains dikatakan bertautan secara kolokasi dengan frasa mata pelajaran Utama dalam A1. Tautan ini melibatkan hubungan makan hiponim iaitu antara superordinate dengan ordinatnya.

3. Tautan Kolokasi Hasil

Tautan ini melibatkan kehadiran hubungan makan unsur tautan yang satu menghasilkan yang lain atau unsur yang dihasilkan oleh sesuatu entiti semantik.

Contoh : …...perintah berkurung……….dengan ……..bahawa kekacauan di Pulau Pinang itu.

    Unsur 'perintah berkurung' bertautan secara kolokasi dengan unsur 'kekacauan' dalam ayat di atas. Secara mudahnya 'kekacauan' menghasilkan 'perintah berkurung'.

Contoh lain seperti

A1:Kanak-kanak berusia tujuh tahun nyaris putus dua jari tangan kanan apabila mercun bola yang dipasangkan meletup secara tiba-tiba

A2: Kejadian berlaku kerana ada ibu bapa yang berpendapatbahawa permainan bunga api dan mercun merupakan satu kemestian pada setiap kali perayaan.

Dalam ayat A2 unsur 'ibu bapa' yang terdiri daripada frasa yang bertaut secara kolokasi dengan 'kanak-kanak' dalam A1 yang terdiri daripada frasa. Tautan ini melibatkan hubungan makna hasil antara entiti tetapi untuk maksud yang sebaiknya iaitu yang dihasilkan 'kanak-kanak' mendahului yang menghasilkan 'ibu bapa'.

4. Tautan Kolokasi Sifat

Tautan ini merujuk kepada kehadiran hubungan makna antara unsur tautan yang menjadi punca sifat dengan unsur sifat atau unsur sifat daripada entiti punca sifat.

Contohnya:

"...…..perintah berkurung…. telah dapat menenangkan…"

Unsur "perintah berkurung" bertautan secara kolokasi dengan unsur "dapat menenangkan". Ini bermakna sifat bagi "perintah berkurung" adalah untuk "dapat menenangkan".

Contoh ayat:

A1: Kempen mengharamkan sajian makanan haram Bersama minuman halal yang lain kepada pengunjung muslim telah diadakan secara besar-besaran di negara itu.

A2: Pihak hotel perlu peka bahawa Islam melarang umatnya makan makanan yang memudaratkan bagi menjamin akhlak yang terpuji.

Dalam A2 unsu islam yang terdiri daripada kata bertautan secara kolokasi dengan unsur 'mengharamkan sajian makanan' dalam A1 yang terdiri daripada frasa. Tautan ini memperlihatkan kehadiran kata yang berlainan mewujudkan hubungan makna sifat iaitu antara entiti dengan sifatnya. Dalam contoh lain, entiti iaitu Islam didahului oleh sifatnya (mengharamkan sajian makanan haram).

TAUTAN PENGHUBUNG AYAT

Tautan penghubung ayat merupakan penanda wcana yang berfungsi sebagai kata atau frasa penghubung. Dalam hal ini, kata atau frasa penghubung berfungsi sebagai jambatan atau medium yang membantu individu untuk membaca dengan lancar. Tautan penghubung ayat terbahagi kepada lima iaitu penghubung ayat tambahan, penghubung ayat tentangan, penghubung ayat sebab musabab, penghubung ayat Waktu dan penghubung ayat terusan.

1. Tautan Penghubung Ayat Tambahan

Penghubung ayat tambahan merupakan inti atau butiran yang memberikan tambahan kepada sesuatu perkara yang diutarakan oleh penyampai. Ciri menambah ini juga termasuk penegasan dan pisahan atau pilihan Hal ini boleh difahami dengan lebih jelas berdasarkan contoh-contoh berikut

A1: Rozi amat menyayangi anaknya, Aisyah. Jesteru, dia merangcang untuk memberikan anaknya seutas rantai emas.

A2: Penggunaan teknologi dan bahan maujud dalam sesi pengajaran di dalam bilik darjah amat penting bagi meransang minat murid.

2. Tautan Penghubung Ayat Tentangan

Penghubung ayat jenis ini ialah pernyataan yang berlawanan atau bertentangan. Hal ini boleh dilihat jelas melalui kata hubung yang menunjukkan kontra. Hal ini boleh difahami melalui contoh berikut:

A1: Robert bercadang untuk tinggal di Amerika dalam tempoh yang lebih lama tetapi bapanya menyuruh dia pulang ke tanah air untuk menguruskan syarikat mereka.

A2: Syarikat penerbangan Aisasia menyediakan potongan harga bagi setiap tiket yang dibeli oleh penumpang. Walaubagaimanapun, pihak penerbangan tersebut tidak bertanggungjawan atas sebarang kelewatan penumpang atau kehilangan tiket kapal terbang.

3. Tautan Penghubung Ayat Waktu

Penghubung ayat jenis ini merujuk kepada pertautan yang melambangkan tempoh, jangka masa atau Waktu. Hal ini boleh dilihat dengan jelas dalam ayat melalui penggunaan kata yang menunjukkan urutan, sertaan, kesimpulan atau lampauan. Sebagai contoh

A1: Sebelum ini rumah tersebu kelihatan sangat cantik

A2: Selepas beberapa tahun ditinggalkan kosong rumah tersebut keligatan buruk dan menakutkan.

4. Tautan Ayat Sebab Musabab

Jenis penghubung ayat ini menggabungkan dua unsur berkaiaan. Contoh bagi tautan jenis ini ialah oleh itu, oleh sebab itu, akibatnya dan kesannya. Berikut merupakan beberapa ayat yang boleh dijadikan contoh

A1: Hairul telah menyedari akan kesilapannya yang selalu bercakap kasar terhadap ayahnya. Oleh itu, dia bergegas pulang ke kampung untuk memohon maaf.

A2: Kaki Ganesh cedera kerana terpijak paku sewaktu membersihkan stor di belakang rumahnya. Oleh sebab itu, Ganesh tidak menyertai kejohanan bola sepak di sekolah.

5. Tautan Penghubung Ayat Terusan

Penghubung jenis ini tidak termasuk dalam mana-mana empat jenis penghubung ayat yang dibincangkan sebelum ini. Penghubung ayat terusan mempunyai maksud unsur sebelum dan selepas dalam hubungan penerusan. Dalam system fonologi, bacaan teks yang berkaitan adalah bernada rendah. 

A1: Kini, sudah sepuluh tahun kapal terbang MH370 hilang daripada radar.

A2: Pada tahun ini, kerajaan berhasrat untuk mengurangkan statistic kemalangan jalan raya. Selaras dengan itu, pihak kerajaan telah mengadakan pelbagai kempen kesedaran dan operasi di jalan raya.

Sumber rujukan

Model Analisis Wacana. (2016, April 26). Model Analisis Wacana. Retrieved December 20, 2022. from         https://www.slideshare.net/tugasansemester/model-analisis-wacana-61

Jenis Tautan Perulangan JENIS TAUTAN PERULANGAN. (2018). Retrieved December 20, 2022. from         http://analisiswacana2018.blogspot.co/p/tautan-pengulangan-rujukan-definisi.html?m=1

Rozita Mohamad Yuneh, and Rahim Aman, and Shahidi A.H., (2022) Model Pengajaran Unsur Tautan           (2009) dalam Pendidikan bahasa Melayu: trend, elemen dan faedah. Jurnal Melayu, 21(1).pp. 42-58.         ISSN 1675-7513

Wacana Bahasa Melayu. (2009, July 26). Gurubahasa Melayu: Wacana Bahasa Melayu. Retrieved                 December 20, 2022 from http://gurubahasamelayu.blogspot.com/2009/07/wacana-bahasa-melayu.html